اگر جزو کسانی هستید که پوستی مستعد جوش و آکنه دارند حتما می دانید که برطرف کردن این معایب سرسخت کاری وقت گیر و پرهزینه است. اما در اغلب موارد، درمان جوش فقط بخش کوچکی از مشکل را حل می کند زیرا بعد از اینکه توانستید کاری کنید تا جوشهایتان رفع شوند، نوبت می رسد به مرحله سخت تر، یعنی رفع جای جوش و آکنه!

همانطور که برای کاهش جوشها نیاز به داشتن اطلاعات کافی در مورد نوع آنها دارید، از بین بردن تیرگیها و زخمهایی که در اثر این جوشها ایجاد می شوند نیز نیاز به دانستن انواع و دلایل این عوارض خواهد داشت.

محصولات زیادی در بازارند که وعده درمان سریع و راحت تیرگیها و زخمهای بعد از جوش و آکنه را می دهند. اما چگونه می توان فهمید که کدام محصول واقعا می تواند طبق تبلیغاتش عمل کند و واقعا توانایی رفع این زخمها از روی پوست را دارد؟

بر خلاف سالهای قبل، امروزه مصرف کنندگان اطلاعات بیشتری در مورد انواع ترکیبات مراقبت از پوست دارند و بهتر از قبل می توانند در مورد اینکه کدام محصول برایشان مناسب تر است تصمیم بگیرند. در حال حاضر کمپانی های تولید کننده محصولات مراقبت از پوست، به سمت تولید محصولات تخصصی تر رفته اند و هر کدام از محصولاتشان برای رفع معایب مخصوصی کاربرد دارند.

ما در این مقاله، و در ادامه سری مقاله های معرفی بهترین ترکیبات برای رفع انواع معایب پوست، به معرفی معروفترین و موثرترین ترکیبات برای رفع تیرگیها و زخمهایی که در اثر جوش و آکنه روی پوست ایجاد می شوند می پردازیم.

لطفا توجه داشته باشید که این ترکیبات صرفا جزو گروه مراقبت از پوست محسوب می شوند و خاصیت درمانی ندارند و نخواهند توانست تا انواع معایب پوست را درمان کنند. اما این ترکیبات به خوبی می توانند جلوی ایجاد آنها را بگیرند یا باعث کاهش این عوارض شوند.

برای اینکه بتوانیم در مورد بهترین ترکیبات موثر در رفع جای جوش و آکنه توضیح دهیم، ابتدا بهتر است کمی در مورد دلیل ایجاد آنها و همچنین انواع زخمهای بعد از جوش توضیح دهیم:

زخم بعد از جوش چیست و چرا ایجاد می شود؟

همانطور که می دانید، دلیل عمده ایجاد جوش و آکنه روی پوست، جمع شدن بیش از حد چربی، آلودگی، باکتری و سلولهای مرده در داخل منافذ آن است. وقتی منافذ پوست بسته می شوند، این آلودگیها و چربیهای داخل آن راهی به بیرون نداشته و به مرور زمان مقدار آنها نیز افزایش می یابد. این اثر باعث می شود تا پوست اطراف منافذ متورم شده و بر اثر فشار بیشتر، ترک بخورد. در برخی از مواقع، این ترکها سطحی هستند و در مواقعی دیگر، عمیق. هرچه عمق این ترکها بیشتر باشد، جای زخم بیشتر به چشم می آید و برطرف کردن آن هم به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. به همین خاطر هم شدت این زخمها روی نقاط مختلف صورت با هم متفاوتند. در برخی مناطق این زخمها سطحی ترند و زودتر خوب می شوند ولی در مناطق دیگر عمیق ترند و به زمان خیلی بیشتری برای بهبودی نیاز دارند.

البته در خیلی از مواقع، بعد از بهبودی جوش روی پوست، زخم یا فرورفتگی به جا نمی ماند و فقط لکه هایی تیره روی آن پدیدار می شوند. اگر این لکه ها تیره رنگ باشند به آنها هایپرپیگمنتیشن (Hyperpigmentation) و اگر قرمز باشند به آنها اریتما (Erythema) گفته می شود.

استفاده روزانه از ویتامین سی می تواند کمک بسیار خوبی برای کاهش هایپرپیگمنتیشن و همچنین اریتما باشد. در کنار ویتامین سی میتوان از ترکیبات روشن کننده معروفی مانند نیاسینامید، آلفا آربوتین، آزلائیک اسید، مندلیک اسید و کوجیک اسید نیز استفاده کرد.

 قبلا به طور مفصل در مقاله ای جدا به تشریح ترکیبات روشن کننده معروف برای کاهش لک و تیرگی پوست پرداختیم. برای اطلاعات بیشتر لطفا اینجا کلیک کنید.

جای جوش روی پوست چند نوع دارد؟

بسته به نوعشان، می توان زخمهای بعد از جوش و آکنه را در دو گروه طبقه بندی کرد: فرورفتگیها و برآمدگیها

فرورفتگی های بعد از جوش آتروفیک (Atrophic scars)

این نوع زخمها متداولترین نوع زخمهای بعد از جوش در ناحیه صورت محسوب می شوند. در این حالت، بخاطر کمبود و یا نبود فیبروبلاستها در نقطه ای که جوش ایجاد می شود، جای این جوشها به صورت نقاطی خالی پدیدار شده و به خوبی قابل رویت هستند. فیبروبلاستها، سلولهایی در لایه میانی پوستند که وظیفه ترمیم زخمها و همچنین ساخت کلاژن را بر عهده دارند.

فرورفتگیهای آتروفیک سه نوع دارند:

1- بوکسکار (Boxcar scars): این نوع فرورفتگیها به صورت سطحی و عمیق ایجاد شده و شکلی یو (U) مانند و پهن دارند با لبه هایی نازک و تقریبا تیز. هر چه عمق آنها کمتر باشد راحتتر به درمان جواب داده و بهبود می یابند. این فرورفتگیها در واقع نقاطی خالی هستند که در اثر از بین رفتن کلاژن و تخریب قسمتی از پوست بخاطر تورم ناشی از جوش ایجاد می شوند.

2- آیس پیک (Ice pick scars): زخمهای آیس پیک شکلی باریکتر و وی (V) مانند دارند که می توانند تا عمق پایین تری از پوست نفوذ کنند. بخاطر عمق زیادشان، این نوع از فرورفتگیها، سخت ترین نوع برای درمان محسوب می شوند.

3- رولینگ (Rolling scars): این نوع فرورفتگی ها ظاهری پهن با لبه هایی گردتر دارند که بخاطر جمع شدن لایه سطحی پوست ایجاد می شوند. رولینگ ها ظاهر ثابتی ندارند و می توانند به هر شکل و عمقی ایجاد شوند.

برآمدگیهای های بعد از جوش هایپرتروفیک (Hypertrophic)

در مقابل فرورفتیگیها، نوع دیگری از زخمهای بعد از جوش وجود دارند به اسم هایپرتروفیک. همانطور که در قسمت بالا اشاره شد، دلیل اصلی ایجاد فرورفتگیها، نبود فیبروبلاستها و در نتیجه عدم ترشح کلاژن برای ترمیم زخم بعد از جوش بود که به شکل فرورفتگی پدیدار می شدند.

اما برعکس در حالت هایپرتروفیک، فیبروبلاستها بیش از حد کلاژن ترشح می کنند. در واقع در این حالت سلولهای زیاد از حدی تولید شده که نه تنها فرورفتگی بعد از جوش را پر می کنند، بلکه برآمدگیهایی نیز روی پوست ایجاد کرده که به راحتی قابل مشاهده اند. برآمدگیهای هایپرتروفیک بیشتر در قسمت سینه و پشت بدن ایجاد می شوند.

برآمدگیهای بعد از جوش کلوئید (keloid scars)

مشابه برآمدگیهای هایپرتروفیک، برآمدگیهای کلوئید به خاطر ساخت بیش از حد سلولهای پوست ایجاد می شوند اما ظاهر آنها تیره تر و ضخیم تر است و در برخی مواقع باعث خارش یا درد در نقطه ایجاد شده می شوند.

حالا که دلیل ایجاد زخم بعد از جوش و همچنین انواع آنها را توضیح دادیم بهتر است برویم به سراغ ترکیباتی که می توانند این عوارض را رفع کنند. در ابتدا به معرفی ترکیبات مراقبت از پوست معروفی که در محصولات زیبایی استفاده می شوند می پردازیم  بعد از آنها، چند ماده طبیعی که می توانند در کاهش این عوارض مفید باشند را نیز معرفی می کنیم.

با این که ترکیبات شیمیایی استفاده شده در محصولات مراقبت از پوست تاثیر خیلی بیشتری نسبت به مواد طبیعی معرفی شده دارند ولی استفاده از این مواد طبیعی در کنار آنها می تواند کمک خوبی برای پوستتان باشد.

به علاوه، باید گفت که ترکیبات مراقبت از پوست تا حدی می توانند ظاهر این زخمها را کاهش دهند و توانایی کافی برای رفع برخی از این معایب سر سخت را ندارند. برای رفع زخمهای عمیق تر و تیره تر، می توانید از روشهای غیر تهاجمی که زیر نظر پزشک متخصص انجام می شوند استفاده کنید. برای توضیح بیشتر در مورد این روشها لطفا این مقاله را بخوانید.

بهترین ترکیبات مراقبت از پوست برای رفع جای جوش و آکنه

1- رتینوئیدها

محصولات وضعی ویتامین آ، یا رتینوئیدها می توانند گزینه بسیار خوبی هم برای پرتر کردن نقاط خالی و جای جوشها روی پوست و هم کاهش تیرگیهای بعد از این جوشها محسوب شوند. رتینوئیدها با تحریک پوست برای تولید سلولهای جدید، باعث پرتر شدن پوست و نقاط خالی آن می شوند. همچنین، این ترکیبات می توانند سرعت دفع سلولهای مرده را نیز افزایش دهند که در اثر آن، لکه ها و نقاط تیره پوست نیز روشنتر خواهند شد. به همین خاطر نیز همیشه پیشنهاد می شود در دوره ای که از رتینوئیدها استفاده می کنید باید دفعات پاکسازی پوستتان را بیشتر کنید تا بتوانید این سلولهای مرده را به خوبی بر طرف کنید. برای توضیح بیشتر لطفا این مقاله را بخوانید.

چون رتینوئیدها می توانند حساسیت پوست نسبت به نور آفتاب را به طور قابل توجهی افزایش دهند، بهتر است از آنها غروبها استفاده کنید. همچنین در طول دوره استفاده، روزها حتما باید از یک ضد آفتاب با SPF 50 و یا بالاتر روی پوستتان استفاده کنید.

رتینوئیدها برای رفع کدام نوع جای زخم کاربرد دارند؟

چون این ترکیبات باعث افزایش سرعت ساخت سلولهای جدید روی پوست و پرتر شدن آن می شوند باید از آنها برای رفع جای زخمهای آتروفیک یا فرورفته استفاده کنید.

2- لایه بردارهای شیمیایی

انواع لایه بردارهای شیمیایی آلفا و بتا هیدروکسی اسید می توانند انتخاب بسیار خوبی برایتان باشند. این ترکیبات با پاکسازی منافذ از هرگونه آلودگی و چربی، می توانند جلوی ایجاد خیلی از انواع جوش را بگیرند. همچنین استفاده از آنها بر روی جای جوش نیز می تواند به محو این عوارض کمک کند. این ترکیبات با لایه برداری سطح خارجی پوست می توانند به کاهش جای جوش و همچنین تصحیح رنگ پوست کمک بسیار خوبی کنند. از میان این ترکیبات می توان به گلیکولیک اسید، لاکتیک اسید و سالیسیلیک اسید اشاره کرد.
اگر پوستی خشک و حساس دارید می توانید از لاکتیک اسید استفاده کنید زیرا قدرت لایه برداری آن ملایم تر از بقیه لایه بردارهاست.
برای پوستهای چرب، استفاده از سالیسیلیک اسید پیشنهاد می شود زیرا سالیسیلیک اسید، محلول در چربی است و بهتر می تواند چربی های اضافی پوست را از بین ببرد.
اگر هم پوستتان به لایه بردارها عادت دارد می توانید از گلیکولیک اسید استفاده کنید. گلیکولیک اسیدها قویترین لایه بردارهای آلفا محسوب شده و بیشتر از بقیه آنها باعث خشکی پوست می شود.
در واقع باید گفت که تمام لایه برداهای شیمیایی می توانند تا حدی باعث خشکی پوست شوند پس استفاده از محصولات آبرسان را بعد از آنها اصلا فراموش نکنید. برای توضیحات بیشتر لطفا این مقاله را بخوانید.

لایه بردارهای شیمیایی برای رفع کدام نوع جای زخم کاربرد دارند؟

این ترکیبات برای هر دو گروه از جای زخمها (آتروفیک و هایپرتروفیک) موثر خواهند بود.

3- ویتامین سی:

به خاطر قدرت آنتی اکسیدان بالایش، ویتامین سی می تواند با از بین بردن رادیکالهای آزاد مخرب که باعث از بین رفتن سلولهای پوست می شوند، به روند تولید سلولهای تازه تر کمک کند. از طرف دیگر، ویتامین سی بطور غیر مستقیم و با حفظ سلامتی سلولهای پوست می تواند به ساخت و بازسازی این سلولها کمک کرده و باعث شود تا ترمیم جای زخم بهتر و سریعتر انجام شود. همچنین ویتامین سی می تواند باعث جلوگیری از تغییر رنگ و تیره تر شدن جای زخم ها روی پوست نیز بشود.

ویتامین سی برای رفع کدام نوع جای زخم کاربرد دارد؟

این ترکیب برای هر دو گروه از جای زخمها (آتروفیک و هایپرتروفیک) موثر خواهد بود.

4- ضد آفتاب:

با اینکه استفاده از ضد آفتاب به خودی خود باعث کاهش جای جوش نمی شود ولی استفاده روزانه از یک ضد آفتاب می تواند جلوی تیره تر شدن و پر رنگ شدن این زخمها را بگیرد. البته ضد آفتاب مهم ترین قسمت روتین زیبایی است و همیشه پیشنهاد می شود که هر روز از آن استفاده کنید.

حالا که ترکیبات شیمیایی مفید برای رفع جای جوشها را معرفی کردیم، در این قسمت به معرفی ترکیبات و مواد طبیعی برای کاهش این عوارض می پردازیم:

عسل:

عسل یکی از پرخاصیت ترین مواد طبیعی محسوب شده و طی چند قرن از آن در طب سنتی خیلی از کشورها استفاده می شده است. عسل می تواند برای طیف وسیعی از بیماری ها مفید باشد و وقتی صحبت از پوست می شود، می توان از عسل برای از بین بردن قارچ و عفونت و همچنین درمان زخم استفاده کرد. عسل قدرت ضد تورم و آنتی باکتریال بالایی دارد و استفاده از آن روی جوش و جای جوشهای پوست می تواند باعث بهبودی سریعتر و همچنین کاهش تورم آنها شود.

آلوئه ورا:

مانند عسل، آلوئه ورا هم گزینه خوبی برای کاهش تورم و تسریع بهبودی زخمهای پوست محسوب می شود. برای استفاده، هم می توانید از ژلهای حاوی آلوئه ورا استفاده کنید و هم برگهای آنرا مستقیم روی پوستتان بمالید.

لیمو:

به واسطه وجود ویتامین سی و اسید سیتریک، می توان از لیمو بطور موضعی روی پوست استفاده کرد. البته قدرت آنتی اکسیدان و لایه برداری ویتامین سی و اسید سیتریک موجود در لیمو اصلا به اندازه ترکیبات شیمیایی استفاده شده در محصولات زیبایی نیست ولی باز هم در همان حد نیز می تواند اثرات مثبتی برای کاهش تورم و کمک به لایه برداری خفیف و پاکسازی منافذ پوست داشته باشد. اگر پوستی حساس دارید، نباید بیش از حد از لیمو روی پوستتان استفاده کنید زیرا می تواند باعث ایجاد قرمزی و حساسیت بیشتر پوستتان شود.

روغن رزهیپ:

این روغن فواید زیادی برای بدن و پوست دارد و بخوبی می تواند باعث جوانسازی آن شود. در کنار این فواید، روغن رزهیپ می تواند باعث بهبودی زخم و جای جوش نیز بشود. برای گرفتن نتیجه قابل قبول، بهتر است از این روغن روزی دوبار روی پوستتان استفاده کنید.

سرکه سیب

سرکه سیب قدرت آنتی باکتریال و ضد قارچ بالایی دارد که می تواند کمک خوبی برای جلوگیری از ایجاد انواع جوش و آکنه روی پوست باشد. همچنین به واسطه وجود سیتریک اسید، لاکتیک اسید و همچنین سوکسینیک اسید، سرکه سیب قابلیت لایه برداری تقریبا خوبی داشته و می تواند باعث لایه برداری زخمها و همچنین  پاکسازی منافذ پوست شود.

 برای استفاده، یک پیمانه سرکه سیب را با سه پیمانه آب مخلوط کرده و با استفاده از یک پد پنبه ای روی پوستتان اعمال کنید و بعد از 5 تا 20 ثانیه صورتتان را آبکشی کنید. این کار را می توانید یک تا دوبار در روز انجام دهید. اگر پوستی حساس دارید، بهتر است دوبار در هفته از سرکه سیب استفاده کنید و در صورت مشاهده قرمزی و خارش، آنرا حذف کنید.

مطالب مرتبط:

آشنایی با معروفترین روشهای غیر تهاجمی برای جوانسازی و رفع معایب پوست

معرفی بهترین ترکیبات مراقبت از پوست برای کاهش چین و چروک

نحوه انتخاب بهترین مرطوب کننده برای انواع پوست

معرفی بهترین ترکیبات مراقبت از پوست برای کاهش منافذ پوست

معرفی بهترین ترکیبات مراقبت از پوست برای کاهش جوش و آکنه

بهترین ترکیبات مراقبت از پوست برای رفع لکه و تیرگی های پوست

رتینوئیدها: موثرترین ترکیبات برای کاهش واقعی چین و چروک پوست